……………………………‘Kom me niet aan met wijsheid die niet huilt, filosofie die niet lacht en grootsheid die niet buigt voor kinderen.’ ¹
Ik heb makkelijk praten. Ik heb geluk met onze woon- en werkplek aan weerskanten van de rivier. Er is altijd een overkant, een stroom ertussen en een brug eroverheen. Een brug met gouden wielen nog wel. Ik ben een koningskind. Niks dramatisch aan. En we zijn het met z’n drieën hier, daar, waar dan ook.
Ik hoef het water maar over te steken en mijn perspectief verschuift 180⁰. Onderweg veranderen de invalshoeken naar believen.
Waar ik maar kijk, wat ik ook zie en hoe ook ervaar. Met dat ik ruimte voel, ben ik in staat me als een passerpunt te concentreren op wat zich afspeelt om me heen. ‘s Nachts kan ik de maan zien klimmen en dalen tot ze oplost in het daglicht aan de kim. Dan begint de zon aan haar klim.
En als die ondergaat, vormt het stadsfont een lineaal waarlangs haar schijnsel zich beweegt. Heen en weer, een periode lang tussen midwinter en midzomer.
De afstand tussen Bovenhaven hier tegenover en de Buitenhaven verderop. Tijd en ruimte in hun onmetelijkheid. Ik ben een geluksvogel ik weet het.
Ik heb er wel eens vaker over geschreven toen ik bedlegerig was.
Dat was in de winter, meer dan een jaar geleden alweer. Toen ging het over meebewegen met de sterrenhemel als je jezelf doodstil houdt, als een broedende vogel. Ja, ook toen was er al sprake van broedplaatsen, verbeelding en inbeelden. Nu is ‘t volop lente en zijn we in ander vaarwater beland. Ik schrijf vanaf dezelfde plek voor het raam. Waar ik ‘t ziekenhuis weet, liggen veel andere mensen te vechten voor hun leven nu.
Hier krakelen de ganzen om hun broedplek en verraadt het kantelend zwartwit van hun vleugelslag, de plek van het eerste kievietsei op de strekdam.
Met de verschijning van dit blog, zou de eerste presentatie en broedsessie van Hoogtij 2.0 in Huize Maria achter de rug zijn.
De tijd die we doormaken is één grote oefening in ‘op jezelf aangewezen’ zijn. En op elkaar. Wat we meemaken in dit schitterend voorjaarslicht, staat garant voor een groot sociaal experiment. Wat ons daarin overkomt en wat we daarvan door laten dringen, ervaren we tussen diep ongemak en grote uitdaging. Wat doe je als iemand vlak langs je heen banjert? Als je geconfronteerd wordt met de verschillende omstandigheden en belevingswerelden die je om de oren vliegen. We maken aanspraak op dezelfde zintuigen, zijn binnen hetzelfde bezig maar reageren en interacteren allemaal op eigen wijze. Tussen concentratie en confrontatie is ‘Vertrouwen’ het sleutelwoord dat iedereen voorop de tong ligt.
Maar begrippen als ‘Flatten the curve’, ‘Social distancing’, had ik vorige maand nog echt niet paraat.
‘Vertrouwen komt te voet en gaat te paard’, hoorde ik iemand zeggen. Na de bankencrisis was die uitdrukking wat weggezakt maar nu komt ‘ie weer bovendrijven. Het zijn zinnetjes die de processen begeleiden die we al wentelend doormaken .. die aangeven hoe we ons verhouden. Niet voor niets gaat ‘t ineens over een scheidingsgolf en een mogelijke babyboom. Actualiteit is de dynamische spanning tussen wat ons overkomt en in ons opkomt. Hoe we omgaan met wat er in ons omgaat en van daaruit acteren.
Wat zal ik nog uitweiden over het genot van tijd en ruimte? Ik kan het beter over ‘relatieruimte’ hebben.
Dat heb ik ook beloofd tijdens een beleidsoverleg over broedplaatsen. Toen liet ik dat begrip ook vallen. ‘Relatieruimte’ gaat over hoe je zinvol omgaat met de kwetsbaarheid van contact. Contact met jezelf, met de ander, met je omgeving. Vaak is ‘t geen kwade wil, maar soms merk ik de krachtmeting erin: Wie schikt er in? Dan wijk ik wel uit. Waar ik kan, loop ik onderlangs de dijk. In Kampen is een kliklijn geopend, las ik in de krant. ‘Los ‘t lekker even zelf op’, zeg je als kinderen dat doen. In de wetenschap dat ze daartoe heel goed in staat zijn. En anders laat ze even hardop nadenken, dan komen ze er wel uit.
Kinderen gaan je voor in de toekomst. Hun leven speelt zich af tussen wijsgerig en nieuwsgierig. Zij zijn in staat met hun leven te spelen. Voor zover we in staat zijn omarmen we hen met even grote spontaniteit en beschermen zo hun droomruimte. We bieden maar al te graag de gelegenheid om hun vermogen te ontwikkelen en begeleiden ze erbij. Jaja, voor zover dat in ons eigen vermogen ligt. Zo ontstaat er van weerskant een spelwerkelijkheid waarin we ons vrijmoedig en onbevangen kunnen begeven. Zouden we op die manier ook onze eigen vermogens kunnen herinneren en ons samenspel in gelegenheid stellen?
……………………………“Wat oefen jij dagelijks?
…………………………….Want wat je oefent, daar word je goed in.
…………………………….Wat oefen jij?
…………………………….Oefen je blijdschap in je leven?
…………………………….Oefen je vrede in je leven?
…………………………….Oefen je vreugde in je leven?
…………………………….Of oefen jij vooral hoe je moet klagen?
…………………………….Want als je vaak klaagt, dan zul je daar heeeel goed in worden.
…………………………….Dan word je daar zo goed in dat je O – VER – AL fouten ziet.
…………………………….Zelfs als er GEEN fout is, een fout die een leek niet zal zien,
zul jij, omdat je expert bent, het zien!
…………………………….Wat oefen jij?
…………………………….Oefen je boosheid?
…………………………….Want als je boosheid oefent,
zul je daar heeeel goed in worden.
…………………………….Je zult daar zo goed in worden dat je zelfs om het meest triviale ding boos zult worden.
…………………………….Bijvoorbeeld als je in het vliegtuig zit,
zal de stoel iets verderop er op een of andere manier beter uitzien
…………………………….dan de stoel die jou is toegewezen.
…………………………….En dat is zooo oneerlijk van de vliegtuigmaatschappij!
…………………………….Wat oefen jij?
…………………………….Oefen jij om je zorgen te maken?
…………………………….Want als jij oefent om je zorgen te maken,
dan zul je daar heel goed in worden.
…………………………….Je zult daar zo goed in worden dat je je over A L L E S zorgen gaat maken, zelfs over de buffel die je niet hebt.
…………………………….Dus – als het waar is dat het een kwestie van oefenen is – dan stel ik voor om blijdschap te gaan oefenen!”
NB Er zullen drie blogs over relatieruimte verschijnen. Morgen komt het tweede deel uit: Loos Alarm # 73.2 . Het derde deel komt h.w.s eind deze week.
VOETNOTEN:
Khalil Gibran in The prophet (1923) Eerste druk: Alfred A. Knopf, New York (Verenigde Staten) staat Almustafa, die twaalf jaar in Orphalese gewoond heeft, op het punt om scheep te gaan en huiswaarts te keren. Hij wordt tegengehouden door een groep mensen die hem vragen stellen over de dingen die hen aangaan in het leven: Liefde, huwelijk, kinderen, nemen en geven, eten en drinken zijn enkele van de vele onderwerpen die aan bod komen. In een paar filosofie-kalenderblaadjes van dit jaar wijdt Vanno Jobse aandacht aan Khalil Gibran. ln de jaren zestig kende The prophet een enorme opleving. Ook The Beatles werden erdoor geïnspireerd. Neem hun liedje ‘Julia’ (White Album): ‘Half of what l say is meaningless, but I say it just to reach you.’ - een parafrase van Gibrans uitspraak uit ‘Zand en schuim’ : ‘De helft van wat ik zeg is nietszeggend, maar ik zeg het in de hoop dat de andere helft je zal raken.’ En even later zingt John Lennon in hetzelfde liedje ‘When I cannot sing my heart. I can only speak my mlnd.’ Opnieuw een verwijzing naar Gibran: “Als het leven geen zanger vindt om het hart te laten zingen, brengt het een filosoof voort die het verstand laat spreken.”
Thubten Kway – een man die zich van 1979 tot 1992 terugtrok in een Tibetaans boeddhistisch klooster – deelde het filmpje met deze tekst. “Wat oefen jij dagelijks?”. De tekst wordt uitgesproken door een kind van een jaar of tien. Hij lijkt bijna op een kleine Boeddha! Of zijn het de woorden van Kway die hij uit z’n hoofd heeft geleerd? En staat die Kway nu achter ‘t telefooncameraatje hem met brede bekken en handgebaren te souffleren als ‘ie t even niet meer weet? Is ‘t joch een kleine influencer? Maakt ‘t uit allemaal? Ik heb pret in wat hij oplepelt en de wijsheid die erin schuilgaat. En .. waar ik zeker van ben is dat kinderen (ons) voorgaan in wat wij beseffen. Ik ben benieuwd of zijn woorden aankomen. En hoe we ze ontvangen en in ons doen en laten weten te vertalen. En nog meer: hoe wij ‘t zelf voor elkaar krijgen om dit soort wijsheden te delen … relatieruimte …
