Zoals je misschien al weet, vinden in Kampen van 15 t/m 18 juni de Internationale Hanzedagen 2017 plaats. Een evenement van jewelste voor de stad en haar wijde omgeving. Er worden bezoekers verwacht uit alle steden van het voormalig Hanzeverbond. Men zegt op zo’n 300.000 mensen te rekenen.
Als je onze blogs al wat langer volgt, weet je ook dat we met onze projecten zoveel mogelijk kansen aangrijpen om de aarde over haar bol aaien. Toch spelen we dit keer graag thuis een wedstrijd. Met werk waarvan de schaal steeds groter wordt. In dit geval: Scheepje op Houten Golven.
En met een elan dat toeneemt naarmate er om ons heen kleiner wordt gedacht: Hanze-elan anno 2017.
Scheepje op Houten Golven is een levensgrote installatie, geïnspireerd op een kinetisch werkje uit de tentoonstelling Openbarstig Weerbaar in de Koornmarktspoort. Zo’n 10 jaar terug vulden we, samen met Bas van Damme, dit gebouw van de kelder tot de zolder met ons werk. Een witte vlag wapperde vol overgave uit het dak in de wind. Scheepje stond daar als een beeldgrapje in een kleine nis op de eerste verdieping. Je kon eraan draaien.
Nu drijft er even verderop, geïnspireerd op dat kleine model, een beeld op negen immense pontons in de IJssel.
En straks komt de stad in beweging en kan men het beeld laten dansen boven de IJssel. Kom maar meedoen!
Deze versie is met een internationaal team van vrijwilligers ontwikkeld en gebouwd voor de Internationale Hanzedagen dit jaar. Een zeer divers gezelschap in de leeftijd van 14 tot 74 jaar. Met deze mensen en alle actief geïnteresseerden om het project heen, zochten we er samen naar om het Hanze-elan van ooit een actueel gezicht te geven.
Twee van ons drieën zijn in Kampen geboren. Veel van onze vrijwilligers ook. Leer ons de stad kennen.
Maar ook in Kampen werken we vanaf ’t eerste begin samen met mensen die we anders nooit zouden hebben ontmoet. Net als in de Hanzetijd.
Nu zijn het vluchtelingen, AMV’ers worden ze genoemd officieel: Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen. Leer ons die mensen kennen.
Samen met twee collega-kunstenaars die uit Vietnam zijn overgekomen, vormt de mondiale crew een internationaal project.
Met elkaar maken we dat proces van ontwikkeling door. Binnen het enthousiasme voor het kunstwerk ontwikkelen we aandacht voor elkaar en voor wat ons daarnaast zoal bezighoudt. Daar hebben we immers geen weet van? In de verste verte niet! Van heftig tot geestig of diep ongelukkige verhalen worden er gedeeld. Struikelend over de eigen woorden ontstaat er contact. Daadwerkelijk contact dat voor iedereen aangenaam uitpakt en het kunstwerk ten goede komt.
En in de slipstream van dit kunstproject, raakt de stad betrokken bij het wel en wee van iedereen. Bij het andere in iedereen, bij de werelden van verschil. Dat begon al tijdens de bouw en zal zich voortzetten tijdens de Hanzedagen zelf, als dit team de zeggenschap over het Scheepje overneemt.
Installaties worden niet geschapen voor de eeuwigheid. Ook deze niet. Ze vormt een impuls voor ‘t moment en de omgeving. Overal op aarde zoeken we dit soort projecten te doen; tot in Azië toe. Na afloop maken we zaden van het overgebleven materiaal dat we hebben gebruikt. Daarvan laten we er eentje achter in de grond. Als een indruk die wortel schiet en om zich heen naar een mooi vervolg zoekt op die plek. Immers ieder moment doet nieuwe gebeurtenissen rijpen? En elke tijd vertoont een andere gedaante. Dat geldt voor de plek, de tijd, voor ons en voor de ontwikkeling die eruit ontstaat.
Zulk soort ervaringen zoeken we op. Ze komen van de grond door betrokkenheid te genereren met de omgeving. Ze overkomen ons in samenwerking anderen. Het liefst met mensen die we niet kennen: mensen die vreemd van elkaar opkijken en dan iets samen doen. En dan het onverwachte zien gebeuren. Hoe dat ter plekke gaat, onderzoeken we gaandeweg werkende weg.
De kunst die daaruit voortkomt brengt mensen in vervoering. Niet alleen anderen, zeker onszelf!
‘relationShip’ – een leven als kunstwerk
Zo wordt elk project opnieuw een avontuur, waaruit een uniek kunstwerk voortkomt. Het zijn ware expedities! Vaak geven we daar workshops over.
Tijdens, achteraf, ter plekke of elders. Want hoe we werken en hoe dat uitpakt, is altijd weer een verhaal apart.
Een vorm van praktische wetenschap, bruikbaar in elke sector waar samenwerking aan de orde is. Ook hier.
Het project Scheepje op Houten Golven wordt in diverse fotoseries, films en een kleine expositie gedocumenteerd.
Tussen twee films over het ontstaansproces, organiseren we een aantal korte interactieve gesprekken. Met als belangrijkste vraag: Zijn die ervaringen die we tijdens het project opdeden, te vertalen naar de eigen situatie van de deelnemers? Tijdens het werk ontwikkelen dit soort gesprekken zich vanzelf. En niet alleen in het Kampers. Tijdens de Hanzedagen zelf komen daar nog veel meer talen bij!
Het is stil vandaag. Mooi dat het alarm niet afgaat. In de grond van onze aarde wortelt de taal en vormt er het poëtisch rizoom van onze gemeenschappelijke diepmenselijke ziel.
Wordt wat men ooit in tongen spreken noemde en juist vandaag wordt gevierd, niet simpel poëzie?
Rodaan Al Galidi * spreekt ergens over taal als .. mijn vrouw, mijn schoonmoeder ..En verderop: ..Maak eerst de droom wakker en daarna mij ..
Wat ons betreft zijn uitdagingen belangrijker dan onderlinge verschillen. Ze ontstaan in verschillen en helpen impasses doorbreken. Niet alleen langs de weg van kunst. Het kan overal, ook in de politiek. Waarom zou die werkwijze niet kunnen omgezet in een wijze van leven? Als er één goed moment is om risico’s te nemen en daarmee respect af te dwingen, dan is het nu. Men identificeert zich immers liever met succes dan met mislukking? Veel mensen zien uit naar dit soort elan!
Met een paar dagen gaat het dak eraf. En worden scheepje en golven uit het zwembad gehesen. Op diepladers gaat het dan door de stad om op de pontons een plek te vinden.
Daar geven we bij aanvang van de Hanzedagen met de vrijwilligers een eerste draai aan de levensgrote installatie. Maar nodigen we ook vertegenwoordigers van meerdere geledingen in de samenleving uit, om deze benadering van kunst het cachet te geven dat het verdient binnen het geheel aan festiviteiten. Over 10 dagen is het zover.
.. work#art gewaagd en afgewogen .. workheart een leven: een kunstwerk ..
